Çocuğunuzla Oyun Oynayın!

Çocuğunuzun oyun oynaması, gelişimi açısından gereklidir. Oyun, çocuğun kendini ve çevresini tanıma yöntemidir. Bu şekilde bilişsel, dil, motor ve sosyal becerilerini geliştirecektir. Çocuğun ileriki yaşlarında da plan yapma, organize olma, diğer insanlarla iyi iletişim kurma ve anlaşma ve duygularını kontrol etmeleri konusunda oyun çok büyük önem taşır.

Oyun oynamak aynı zamanda problem çözme, başkalarıyla birlikte çalışma, dikkat ve yaratıcılık gibi alanlarda da çocuk gelişiminde etkilidir.

Çocukların ebeveynleri ile oynamaları da kendi kendilerine oynamaları gibi önemlidir. Oyun sizin de ebeveyn olarak çocuğunuzu tanımanıza yardımcı olur. Çocuğunuz sizinle zaman geçirmek ister. Bundan dolayı çocuğunuz ile baş başa oynamak için zaman ayırmalısınız. Bunun yanında evdeki tüm ebeveynleri ve çocukları dahil edecek şekilde de oyunlar oynamalısınız.

Çocuklar ile sembolik oyunlar (“mış gibi” yapma oyunları) oynamak çok faydalıdır. Bu şekilde çocuklar oyun içinde kendi dünyalarını yaratacak ve sizi de bu dünyaya dahil edecektir. Siz de oyuna girmek için çaba gösterin. Çocuğunuz ile beraber oynayın. Canlandırmalar, benzetmeler yapın. Anlamak için sorular sorun ve onunla eğlenin. Çocuğunuza öğretmek veya onu eğitmek için zorlamayın: çocuk oyun oynarken de öğrenir.

Ayrıca çocuğunuz ile resim yapma-boyama yapma etkinlikleri düzenlemek, okul becerilerinde etkili olacağı anlamına gelebilir: parmak boya, kalem, fırça gibi materyallerin kullanımı, el-parmak kaslarının kullanımında yardımcı olacak ve iler ki süreçlerde yazma becerisine öncü olacaktır.

Bunların yanı sıra çocuğunuzla gerçek hayattan senaryolar canlandırabilir ve bu şekilde çocuğunuzun sosyal gelişimine de katkıda bulunabilirsiniz.

Ayrıca dışarıda oynamak ve bir fiziksel aktivite yapmak da isteyebilirsiniz. Dramatik ve fiziksel oyunların yanı sıra, aile olarak veya çocuğunuzla kart veya kutu oyunu oynayacağınız oyun geceleri de düzenleyebilirsiniz.

Kurallı oyun oynamak ve bu kurallara uymak, çocuğunuzun gelişimi için faydalı olacaktır: kuralı oyunda öğrenmek, çocuğun iler ki süreçlerde karşılaşacağı farklı ortam (okul veya arkadaşının evi olabilir) kurallarını takip etme ve uyum gösterme davranışlarını ortaya çıkarması için ve kolaylıkla uyum sağlaması adına etkilidir.

Örneğin, çocuğunuz oyundaki liderliğini korurken, mesela hayvanlar ile çiftlik kurma isteğini dile getirmiş olabilir ve oyuna başlamıştır. Oyuna sizi dahil ettiği anda, size rol belirlemiştir, bu andan itibaren hayvanlar ile ilgili veya çiftlik hayatı ile ilgili bilgi verilebilir. Bu örnekte çocuğunuz oyun lideri kalmıştır, ancak siz de ebeveyn olarak öğretici rolünüzü oynamış olursunuz.

Çocuğun gelişimi için en değerli olan oyun tiplerinden biri serbest oyundur. Serbest oyun, çocuğun kendi istemiyle katıldığı, tek başına veya başkalarıyla oynadığı oyundur. Çocuğunuz farklı yaş dönemlerinde farklı tür oyunlar oynar.

• Bebeklik Dönemi

Çocuğunuza etraftaki objeleri gösterip onun sizinle ve objelerle etkileşime girmesini sağlayabilirsiniz. Nesneler ile etkileşime girdiğinde çevreyi, sizinle iletişime girdiğinde ise yüz ifadelerini ve onlara nasıl tepki verebileceğini öğrenir.

• Erken Çocukluk Dönemi

Çocuğunuz büyüdükçe ve fiziksel ve sözel olarak geliştikçe oynanan oyunlar da değişir. Çocuklar bu yaşlarda topla oynama, bir kişi veya nesneyi takip, vücut hareketleri içeren şarkılar söyleme gibi oyunları tercih ederler.

• Anaokulu ve İlkokul Dönemi

Bu dönemlerde çocuklar dramatik oyunlara yönelirler. Bu oyunlar içinde oyuncak bebekler, kıyafetler, kuklalar veya daha farklı eşyalar kullanarak sosyal çevrelerinde yetişkinlerde gözlemledikleri senaryoları canlandırırlar. Bu yaşlarda kurallı kutu oyunlarına da geçiş yapılabilir.

Çocuğunuz ile oyun oynarken nelere dikkat etmelisiniz?

• Oyunu çocuğunuzun yönetmesine izin verin. Oyun ile ilgilenin ve çocuğunuzun oyununu destekleyin.
• Çocuğunuz oyunu yönetirken tüm oyuna hükmetmesine izin vermeyin. Gerçek hayatta diğer çocuklar ne ve nasıl oynanacağına kendileri de karar vermek isteyecekler ve sadece çocuğunuzun belirlediği gibi oynamak istemeyeceklerdir.
• Oyuncakların çocuğunuzun yaşına uygun olduğundan emin olun.
• Oyun sırasında oyun ile ilgili açık uçlu sorular sorun.
• Birden fazla çocuğunuz varsa, sıralarını beklemek, beraber oynamak ve oyuncakları ve sizin zamanınızı paylaşmayı öğrenmek onların gelişimi için faydalı olacaktır.
• Eğer çocuğunuz ve siz bu oyundan keyif almıyorsanız, oynamayı bırakın.
• Oyun oynarken önemli olan, hem siz hem de çocuğunuz için oyunun eğlenceli olmasıdır.

Kaynakça

• https://childdevelopmentinfo.com/child-development/play-work-of-children/pl5/#gs.j4ddb8
• https://centerforparentingeducation.org/library-of-articles/baby-through-preschool-articles/growing-through-play-the-importance-of-play-in-your-childs-development/
• https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/toddler/fitness/Pages/Caution-Children-at-Play.aspx
• https://www.psychologytoday.com/us/blog/freedom-learn/201409/playing-children-should-you-and-if-so-how
• https://pediatrics.aappublications.org/content/142/3/e20182058
• Michael Yogman, Andrew Garner, Jeffrey Hutchinson, Kathy Hirsh-Pasek, Roberta Michnick Golinkoff (2018). The Power of Play: A Pediatric Role in Enhancing Development in Young Children. COMMITTEE ON PSYCHOSOCIAL ASPECTS OF CHILD AND FAMILY HEALTH, COUNCIL ON COMMUNICATIONS AND MEDIA. 142 (3) e20182058; DOI: 10.1542/peds.2018-2058